Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi borçluları listesinde çok sayıda akaryakıt firmasının yer almasının ardından, sektördeki kayıt dışılığı önlemeye yönelik yürütülen çalışmaları hızlandırdı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yapılan açıklamaya göre, akaryakıt piyasasındaki kayıt dışılıkla mücadele için çeşitli adımlar atıldı.
Akaryakıt Satışlarına Anlık İzleme ve Ödeme Kaydedici Cihazlar
Akaryakıt istasyonlarında satışları kayıt altına almak amacıyla 2003'te ödeme kaydedici cihazların pompalara bağlanması zorunlu hale getirildi. Ancak bu süreçte meydana gelen suiistimaller nedeniyle yeni önlemler alındı. Başkanlık, istasyonlardaki cihazların güvenlik seviyesini artırarak anlık bilgi paylaşımı sağlayan yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlara geçiş yaptı. Böylece, cihazlara müdahale edilerek satış bilgilerinin değiştirilmesi veya silinmesi gibi yasa dışı işlemler engellenmiş oldu. Kayıt dışı satışlara ilişkin müdahaleler vergi kaçakçılığı suçu kapsamına alınarak 3 ila 8 yıl hapis cezası getirildi.
Teminat Uygulaması ve Lisans Düzenlemeleri
Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında, akaryakıt sektöründeki dağıtıcı ve bayilere yönelik teminat uygulaması getirildi. Teminat verilmemesi halinde faaliyetin durdurulması kararlaştırılarak mali yeterliliğin sağlanması hedeflendi. Bu düzenlemeler sonucunda, 2018’de yaklaşık 120 olan dağıtıcı lisans sahibi sayısı 35’e düştü. Ayrıca, lisans işlemlerinde vergi ve prim borcu bulunmama şartı getirildi; borçlu kişilerin başvuruları kabul edilmedi.
Saha Denetimleri Artırıldı
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 2024 yılı içinde 4.475 mükellef ve 53.396 pompadaki 293.966 tabanca üzerinde saha denetimi gerçekleştirildi. Denetimlerde lisans ve vergi düzenlemelerine uygunluk detaylı şekilde incelendi.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Devreye Alınıyor
Başkanlık, Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) düzenlemesini duyurdu. Bu sistemle, akaryakıt alımı sırasında taşıtların plaka bilgileri otomatik olarak ödeme kaydedici cihazlara iletilecek. Böylece, manuel plaka girişinden kaynaklanabilecek usulsüzlükler önlenmiş olacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, UTTS'nin devreye girmesiyle birlikte vergi kaybının önlenmesinde önemli bir adım atılacağını belirterek, akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin yıl sonuna kadar en az bir pompa ünitesini sisteme uyumlu hale getirmeleri gerektiğini ifade etti.
