Günümüzde birçok sektörde maliyet avantajı sağlayan paylaşım ekonomisi, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) de sıçramış durumda. Artan maliyetler ve yüksek kiralar, ülke genelinde farklı sektörlerde faaliyet gösteren KOBİ'ler ve genç girişimcileri "paylaşımlı fabrika" modeline yönlendiriyor. Bu model, gıda, teknoloji, tekstil ve el sanatları gibi alanlarda faaliyet gösteren firmaların paylaşımlı üretim tesisleri kurarak maliyetlerini düşürmelerini sağlarken, aynı zamanda sürdürülebilir bir üretime de adım atıyor.
İkitelli ve OSTİM gibi sanayi bölgelerinde yaygınlaşan paylaşımlı üretim tesisleri, "MAKİNAHANGAR" ismiyle Kartal ve Şişli gibi farklı bölgelerde de açılmış durumda. Bu ortak alanlarda KOBİ'ler, Ar-Ge çalışmaları yapabiliyor ve üretim faaliyetlerini sürdürebiliyor. Özellikle büyükşehirlerde, paylaşım ekonomisi ile birlikte "Birlikte Üretim Modeli" hızla yaygınlaşıyor. Bu model, girişimcilere ve KOBİ'lere yüksek kira maliyetlerinden kurtularak daha erişilebilir üretim alanları sunuyor.
Paylaşımlı üretim tesisleri, bazı girişimcilerin ortak hammadde alımlarıyla maliyetlerini düşürmesine olanak tanırken, aynı zamanda büyük bilgisayarların bilgi ve altyapı olanaklarından faydalanma fırsatı da sunuyor. Örneğin, OSTİM ve İkitelli'deki sanayiciler, paylaşımlı atölyelerin sağladığı avantajları şöyle ifade ediyor: "Bu modelle makinelerimizin boşta kalmasını önlüyor ve sabit giderlerimizi optimize ediyoruz." Bu durum, hem üretim süreçlerinin verimliliğini artırıyor hem de maliyetleri azaltıyor.
Bununla birlikte, Türkiye genelinde OSB'lerdeki arazi fiyatları son yıllarda önemli ölçüde artış gösterdi. Kira artış oranları son üç yılda yüzde 150'yi bulurken, metrekare satış fiyatları ise Boğaz'daki yalılara yaklaşmış durumda. Marmara Bölgesi'nde Bursa, Tekirdağ, Kocaeli ve İstanbul gibi şehirlerde OSB sayıları 40'ı aşarken, bu özellikteki arazi fiyatları ciddi oranda yükselmiş durumda. OSB'lerde rant amacıyla boş arazilerin metrekare fiyatları 2 bin dolara kadar ulaşınca, üretimde büyük bir risk ortaya çıktı. Bu durum, KOBİ'lerin ve girişimcilerin paylaşım ekonomisine yönelmesini hızlandırdı.
Paylaşımlı fabrikaların artmasıyla birlikte, farklı sektörlerdeki firmalar ve genç girişimciler, OSB'lerde ortak üretim modellerini benimseyerek güçlerini birleştiriyor. Atıl kapasiteye sahip fabrikalar, ihtiyaç sahibi girişimcilere ve küçük işletmelere açılarak maliyetleri düşürüyor ve rekabet avantajı sağlıyor. Bu durum, özellikle maliyetlerin yükseldiği ve pazar koşullarının daraldığı günümüzde KOBİ'ler için büyük bir fırsat sunuyor.
Sonuç olarak, paylaşım ekonomisinin sanayi sektöründeki yansımaları, KOBİ'lerin sürdürülebilir bir üretim modeline geçiş yapmalarını sağlarken, maliyet avantajları da sunuyor. Bu modelin yaygınlaşması, Türkiye'nin ekonomik dinamikleri açısından önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor.
