18 Ekim 2024 tarihinde Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Afyonkarahisar ve çevresi için önemli bir zirai don uyarısı yaptı. Sonbaharın son günlerine yaklaşırken, gece sıcaklıklarının ani düşüş göstermesi nedeniyle tarımsal faaliyetlerle uğraşan çiftçiler için kritik bir tehlike olduğu belirtildi. Özellikle geceleri sıfırın altına inen sıcaklıkların, ekili ürünlere zarar verme riski taşıdığı vurgulandı.
Zirai Don Nedir?
Zirai don, hava sıcaklıklarının tarımsal ürünlerin zarar görebileceği kadar düşmesi durumudur. Bitkilerde ciddi zararlar yaratabilen bu durum, özellikle geç sonbahar ve erken ilkbahar dönemlerinde görülen düşük sıcaklıklardan kaynaklanır. Don olayları, tarım ürünlerinde verim kaybına yol açabilir ve bazen tamamen yok olmasına sebep olabilir.
Hangi Bölgeler Risk Altında?
Afyonkarahisar, coğrafi konumu nedeniyle bu dönemde zirai don riski altında bulunan iller arasında yer alıyor. Meteoroloji yetkilileri, özellikle Sandıklı, Dinar, Sultandağı ve Emirdağ gibi tarımın yoğun olduğu bölgelerde yaşayan çiftçilerin dikkatli olmalarını istedi. Bu bölgelerde patates, şeker pancarı, elma, buğday ve çeşitli sebze üretimi yoğun olarak yapılmakta. Bu nedenle, çiftçilerin tarım ürünlerini koruyucu tedbirler almasının büyük önemi olduğu vurgulandı.
Çiftçilere Yapılan Uyarılar ve Öneriler
Meteoroloji uzmanları, çiftçilerin ürünlerini zirai dondan korumak için alabilecekleri önlemleri sıraladı:
-
Sulama: Gece boyunca yapılan hafif sulama işlemi, toprakta biriken suyun buharlaşmasıyla sıcaklığı bir miktar yükselterek don olayının önlenmesine yardımcı olabilir.
-
Kaplama Yöntemleri: Hassas bitkiler, don olayına karşı korunmak için örtülerle kaplanabilir. Bu yöntem, donun bitkilerin yapraklarına doğrudan temasını engeller.
-
Rüzgar Makineleri: Bazı çiftçiler, don tehlikesine karşı havayı hareketlendirmek için rüzgar makineleri kullanabilir. Bu cihazlar, soğuk havayı dağıtarak sıcaklığın düşmesini yavaşlatabilir.
-
Seracılık: Açık alanda ekili ürünler yerine, seralar içinde bitki yetiştirilmesi, don riskini önemli ölçüde azaltabilir. Seralar, bitkilerin sıcaklık kontrolü açısından korunaklı bir alan sunar.
Uzun Vadeli Önlemler ve Tarımsal Planlama
Afyonkarahisar’daki zirai don riski, bu bölgedeki tarımsal üretimin geleceği açısından önemli bir uyarı olarak değerlendiriliyor. Tarım uzmanları, iklim değişikliği ile birlikte bu tür ani sıcaklık düşüşlerinin daha sık yaşanabileceğine dikkat çekiyor ve çiftçilerin uzun vadede koruyucu yöntemlere yönelmeleri gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, yerel yönetimlerin çiftçilere destek sağlayarak don olaylarına karşı eğitimler ve teşvikler sunmasının da tarım verimliliğini artıracağı düşünülüyor.
Afyonkarahisar Ziraat Odası, çiftçilerin bu süreçte ürünlerini korumak için gerekli tüm tedbirleri almaları konusunda uyarılarda bulunarak, bu tür durumlar için devlet desteklerinin de devreye girebileceğini açıkladı.
Geçmiş Yıllardan Örnekler
Afyonkarahisar'da daha önce de bu tür zirai don olayları yaşanmış ve birçok çiftçi önemli ölçüde ürün kaybı yaşamıştı. Özellikle son yıllarda iklim değişikliğiyle birlikte daha sık görülen bu olaylar, çiftçileri don öncesinde koruyucu tedbirler almaya mecbur bırakıyor. 2022 yılında da benzer bir uyarı yapılmış ve geç sonbahar döneminde yaşanan don, patates ve şeker pancarı gibi ürünlerde verim kayıplarına yol açmıştı.
Afyonkarahisar ve çevresinde tarım yapan üreticiler, meteorolojinin sürekli olarak güncellenen hava tahminlerini takip ederek ve zirai danışmanlardan yardım alarak bu tür olaylara karşı hazırlıklı olmalı. Aksi takdirde, tarımsal kayıpların büyük olabileceği öngörülüyor.