Nesli tehlike altındaki caretta caretta ve chelonia mydas türü deniz kaplumbağaları için Akdeniz’deki en büyük tehditlerin başında tekneler, balıkçı ağları ve oltalar geliyor. Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’nde (DEKAMER) 2008 yılından bu yana 335 yaralı deniz kaplumbağası tedavi edilerek yeniden doğal ortamlarına salınırken, halen merkezde tedavi gören 10 kaplumbağanın iyileşme süreci devam ediyor.
DEKAMER’in 16 Yıllık Çalışmaları: Nesli Tehlike Altındaki Türler Koruma Altında
Türkiye’nin ilk deniz kaplumbağası rehabilitasyon merkezi olarak 2008 yılında Dalyan İztuzu kumsalında kurulan DEKAMER, Prof. Dr. Yakup Kaska başkanlığındaki bir ekiple caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının yaşam alanlarını ve göç yollarını uydu takip cihazlarıyla izliyor. Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından nesli tehlike altında olduğu belirlenen bu kaplumbağalar, DEKAMER’in titiz çalışmaları sayesinde denize dönebiliyor.
İnsan Kaynaklı Yaralanmalar Artışta
DEKAMER’in raporlarına göre, yaralı kaplumbağaların %75’i insan kaynaklı nedenlerle zarar görüyor. Yaralanma sebepleri arasında ilk sırayı %21 oranıyla misina dolanması alırken, %16’sı tekne çarpması, %10’u kasıtlı yaralanmalar, %7’si pervane kesiği ve %6’sı olta yutması gibi sebepler bulunuyor. Yaralı kaplumbağalar üzerinde yapılan incelemelerde, bazı kaplumbağaların sindirim sisteminde plastik parçaları da tespit ediliyor. Merkezde sergilenen örnekler, bu tehditlerin deniz kaplumbağaları üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne seriyor.
Bu Yıl 43 Bin Yavru Denizle Buluştu
DEKAMER, yalnızca yaralı deniz kaplumbağalarını tedavi etmekle kalmıyor, aynı zamanda yavru kaplumbağaların güvenli bir şekilde denize ulaşmasını da sağlıyor. Bu yıl İztuzu kumsalında oluşan 780 yuvadan 43 binden fazla caretta caretta yavrusu denize ulaştırıldı.
Tedavi Sürecindeki Kaplumbağalar: Yaşam Mücadelesi
DEKAMER’in veteriner hekimi Deniz Türközü, merkezde tedavi gören kaplumbağalar hakkında bilgi vererek farklı yaralanma ve sağlık sorunlarına dikkat çekti. Türközü, Roc adlı yeşil deniz kaplumbağasının balıkçı ağlarına dolanarak boğulmak üzereyken kurtarıldığını belirterek, “Durumu iyiye gidiyor, ancak tam iyileşene kadar merkezimizde kalacak” dedi.
Fadime isimli yeşil deniz kaplumbağasının ise çok miktarda balıkçı ağı yuttuğu ve ağın kalan kısmının doğal yollarla çıkması beklendiği aktarıldı. Türközü ayrıca, kafasına tekne darbesi alan ve dalmakta zorlanan Helios adlı kaplumbağanın rehabilitasyonunun devam ettiğini vurguladı.
Plastik Atıklar ve Diğer Tehditler
Türközü, plastik atıkların deniz kaplumbağalarının yaşamını tehlikeye soktuğunu da belirtti. Ladin isimli caretta carettanın, sindirim sisteminde plastik atıklar nedeniyle ciddi sağlık sorunları yaşadığını ifade etti. Ayrıca, çene kırıkları, kabuk zedelenmeleri ve misina yaralanmaları gibi sorunların diğer tedavi gören kaplumbağalarda da yaygın olduğunu belirtti.
Doğaya Geri Dönüş Ümitleri
DEKAMER’de bakımı süren bazı kaplumbağaların yakın zamanda doğaya salınması bekleniyor. Türközü, Tuana ve Arya adlı kaplumbağaların denizle buluşmak için hazırlandığını, tedavi sürecinde başarılı olan bu kaplumbağaların denize döneceklerini ifade etti.
DEKAMER’in özverili çalışmaları sayesinde, Akdeniz sahillerinde deniz kaplumbağalarının hayatta kalması için mücadele sürerken, bu zarif canlılar için toplumun daha bilinçli davranması gerektiği çağrısı yinelendi.
