Son dönemde sosyal güvenlik sisteminde revizyon beklentileri artarken, emeklilik yaşında değişiklik yapılması resmi olarak gündeme geldi. 2025 yılı programında, emeklilik yaşının “doğuşta beklenen yaşam süresindeki artışa” uyumlu olarak belirleneceği ve otomatik ayarlanacağı ifade edildi. Son sosyal güvenlik revizyonunun yapıldığı 2000’li yıllara göre doğuşta beklenen yaşam süresinin arttığı dikkate alındığında, emeklilik yaşının da buna bağlı olarak artması bekleniyor.
Yaşam Süresi Arttı
Resmi Gazete’de yayımlanan 2025 yılı programında sosyal güvenliğe özel önem verilmesi dikkat çekti. İlk bölümde SGK’nın gelir ve gider dengesine yer verilirken, ikinci bölümde sosyal güvenlik için atılacak adımlardan bahsedildi. Bu kapsamda, sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla gelecek yıl emeklilik yaşının gözden geçirileceği belirtildi.
Programda, “Sosyal Güvenlik Sistemi ve Finansmanı” bölümünün “politika ve tedbirler” başlığı altında, “Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla emeklilik kriterlerinin belirlenmesinde doğuşta beklenen yaşam süresi artışı ile uyumlu otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacaktır” ifadesi yer aldı. Bu süreç, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülecek.
1.54’e Kadar Geriledi
2025 yılı programında sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini gösteren ‘aktif pasif dengesi’ne de yer verildi. Bu denge, bir emekliye bakan çalışan sayısını gösteriyor. Normal sistemde bu sayının 4 olması gerekiyor. 2022 yılında bu sayı 2 iken, 2023’te emeklilik kazanma koşullarındaki değişiklikler sonrasında hızlı bir düşüş göstererek 1.66 oldu. Çırak, stajyer ve kursiyerler hariç tutulduğunda bu oran ise 1.84 seviyesinden 1.54’e geriledi.
Doğuşta Yaşam Süresi Beklentisi Nedir
Doğuşta beklenen yaşam süresindeki artış, son dönemde sıkça gündeme getiriliyor. Bu durum, sosyal güvenlik sisteminde revizyon ihtiyacını doğuruyor. Eskiden emeklilikte geçen yıl ortalaması 20 iken, şimdi 40’lara ulaştığına dikkat çekiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan son verilere göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde toplam 77.3 yıl olarak hesaplanıyor. Bu süre, erkeklerde 74.7, kadınlarda ise 80 yıl olarak belirleniyor. Türkiye’de emekli yaşının yeniden belirlendiği 2000’li yıllarda ortalama yaşam beklentisi 68 yıl olarak hesaplanmıştı.
