Cittaslow, 1999 yılında İtalya’da kurulan, dünya çapında belediyeleri bir araya getiren uluslararası bir belediyeler birliğidir. "Cittaslow" kelimesi, İtalyanca "Città" (şehir) ve İngilizce "Slow" (yavaş) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir ve "Sakin Şehir" anlamına gelir. Türkiye’de ise bu kavram "Yavaşkent" olarak ifade edilmektedir. Cittaslow, Slow Food hareketinin bir parçası olarak, şehir yaşamının hızını yavaşlatmayı, yerel değerleri ve çevre dostu yaşam biçimlerini ön plana çıkarmayı amaçlar.
Hareket, 1999 yılında, İtalya'nın dört küçük kentinin belediye başkanlarının bir araya gelmesiyle doğmuştur. Bu belediye başkanları, Slow Food hareketini kentsel boyuta taşımak ve daha sağlıklı, sürdürülebilir bir şehir yaşamı oluşturmak amacıyla Cittaslow'u kurmuşlardır. İlk olarak İtalya'da yaygınlaşan hareket, zamanla 28 ülkeye yayılmış ve bugün 182 üyesiyle küresel bir hareket halini almıştır. Cittaslow'un merkezinin bulunduğu Orvieto, İtalya'da yer almaktadır.
Cittaslow'a üye olabilmek için, aday şehirlerin belirlenen kriterlere uygunluğu denetlenir. İlk kurulumda 59 olan bu kriterler, 2013 yılında güncellenerek 70’e çıkarılmıştır. Üye şehirlerin, çevreye duyarlı politikalar benimsemeleri, yerel üretimi desteklemeleri ve sakin bir yaşam kültürünü benimsemeleri beklenir.
Türkiye, Cittaslow hareketine katılan ülkeler arasında önemli bir yer tutmaktadır. 2021 yılı itibarıyla, dünyanın ilk ve tek Cittaslow Metropolü unvanına sahip olan İzmir, bu uluslararası hareketin Türkiye’deki etkisini artırmıştır. Türkiye'deki diğer sakin şehirler ise, bu felsefeyi benimseyerek yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen ve çevreye duyarlı belediyelerden oluşmaktadır. Türkiye’deki Cittaslow üyeleri arasında Ahlat (Bitlis), Akyaka (Muğla), Arapgir (Malatya), Eğirdir (Isparta), Finike (Antalya), Foça (İzmir), Gerze (Sinop), Gökçeada (Çanakkale), Göynük (Bolu), Güdül (Ankara), Halfeti (Şanlıurfa), İzmir, İznit (Bursa), Kemaliye (Erzincan), Köyceğiz (Muğla), Mudurnu (Bolu), Perşembe (Ordu), Safranbolu (Karabük), Seferihisar (İzmir), Şavşat (Artvin), Uzundere (Erzurum), Vize (Kırklareli), Yalvaç (Isparta), Yenipazar (Aydın), Daday (Kastamonu) ve İbradı (Antalya) bulunmaktadır.
Cittaslow'un amacı, sadece şehirlerin hızını yavaşlatmak değil, aynı zamanda doğal kaynakları verimli kullanarak daha sürdürülebilir ve yaşanabilir bir ortam yaratmaktır. Türkiye’deki sakin şehirler de bu felsefeyi benimseyerek, doğayla uyumlu, huzurlu bir yaşam sürmeyi amaçlamaktadır. Bu şehirler, yerel halkın yaşam kalitesini yükseltmeyi ve turizmde de sürdürülebilir gelişimi teşvik etmeyi hedeflemektedir.
Kaynaklar: https://tr.wikipedia.org/wiki/Cittaslow
Görsel Kaynak: https://www.gzt.com/
