Son yıllarda yapılan araştırmalar, 20’li, 30’lu ve 40’lı yaşlarındaki bireylerde görülen meme, kolon (bağırsak) ve diğer kanser türlerindeki artışı gözler önüne seriyor. Özellikle genç yaş gruplarında görülen bu artış, tıp dünyasında kaygılara neden oluyor. İngiltere, ABD, Fransa, Avustralya, Kanada gibi ülkelerde yapılan çalışmalar, 25-49 yaş aralığındaki kolon kanseri vakalarında son on yılda ciddi bir yükseliş olduğunu ortaya koyuyor. Amerikan Kanser Derneği (ACS) ve Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın (IARC) Eylül ayında yayımladığı rapor da bu eğilimi doğruluyor.
Meme ve Kolon Kanseri Vakalarda Artış
Özellikle kolon ve meme kanseri gençler arasında daha yaygın hale gelmeye başladı. ACS’nin araştırmalarına göre, 50 yaş altındaki kadınlarda meme kanseri vakalarında yıllık ortalama %1,4 artış kaydedildi. Bu durum, genç kadınlar arasında meme kanserine yakalanma riskinin giderek arttığını gösteriyor. Öte yandan, kadınlarda meme kanserine bağlı ölüm oranları azalmış olsa da, genç yaşlarda görülme sıklığının artması endişe yaratıyor.
Kanser Vakalardaki Genel Artış: X ve Y Kuşakları Risk Altında
Amerika’da yapılan araştırmalar, özellikle X Kuşağı (1965-1980 doğumlular) ve Y Kuşağı (1981-1996 doğumlular) arasında 17 farklı kanser türünde sürekli bir artış olduğunu gösteriyor. Lancet dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, genç yaşta kanser vakaları 1990’lardan bu yana %79 oranında artmış durumda. Uzmanlar bu eğilimin özellikle son yıllarda hız kazandığını belirtiyor.
Doktorlara Çağrı: Genç Hastaların Semptomlarına Dikkat Edilmeli
Uzmanlar, genç yaşta kanser vakalarındaki artışı göz önüne alarak doktorları uyarıyor. Uluslararası Kanser Kontrol Örgütü (UICC), genç hastaların şikayetlerinin daha dikkatli incelenmesi gerektiğini vurguluyor. UICC’den Sonali Johnson, doktorların, genç ve sağlıklı görünümlü hastaların semptomlarını hafife alma eğiliminde olduğunu belirterek, özellikle yorgunluk, şişkinlik ve dışkılama güçlüğü gibi belirtilerin ihmal edilmemesi gerektiğini söylüyor. Bu tür semptomlar, kanserin erken habercisi olabilir, ancak genellikle stres ya da hassas bağırsak sendromu gibi daha basit nedenlere bağlanarak göz ardı ediliyor.
Obezite ve Metabolik Sendrom: Kanserin En Bilinen Nedenleri
Erken yaşta kanser vakalarının artışındaki en bilinen nedenler arasında obezite ve metabolik sendrom yer alıyor. Harvard Üniversitesi’nden Prof. Shuji Ogino, işlenmiş gıdalar ve şeker tüketiminin kan şekerini yükselttiğini, insülin direncini artırarak diyabetin yanı sıra kanser riskini de yükselttiğini belirtiyor. Obezitenin yanı sıra düzensiz beslenme, hareketsiz yaşam tarzı ve kronik stres gibi faktörler de kanser riskini artıran unsurlar arasında yer alıyor.
Uyku ve Kanser Arasındaki Bağlantı
Kanser vakalarındaki artışı açıklayan bir diğer etken ise uyku düzenlerindeki değişiklikler. Uyku bozukluklarının da kanser gelişiminde önemli bir rol oynadığı düşünülüyor. Araştırmalar, son 50-100 yılda dünya genelinde uyku süresinin azaldığını ve bu durumun özellikle metabolik bozukluklara neden olabileceğini ortaya koyuyor. Özellikle gece vardiyasında çalışan bireylerde kanser riskinin daha yüksek olduğu biliniyor.
Sigara Kullanımı Azaldı, Ancak Kanser Vakaları Artıyor
Kanserin en büyük nedenlerinden biri olan sigara tüketimi dünya genelinde azalmış olsa da, kanser vakalarında hâlâ artış yaşanıyor. WHO’nun verilerine göre, 2000 yılında üç yetişkinden biri sigara içerken, günümüzde bu oran beş kişiden bire düştü. Ancak uzmanlar, sigaranın azalmasına rağmen kanser vakalarının artmasını, daha önce pek dikkat edilmeyen başka kanserojen maddelere bağlıyor.
Genç Yaşta Kanser: Toplumsal Etkileri Büyük
Kanserin erken yaşlarda görülmesi, yalnızca bireylerin sağlığını değil, aynı zamanda toplumsal yapıyı da derinden etkiliyor. New York’taki Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi’nden gastroenterolog Dr. Eileen O’Reilly, pankreas kanseri vakalarında genç hastaların sayısındaki artışın toplum üzerinde ciddi etkileri olacağını belirtiyor. “Bu hastalar, genellikle aile kurmaya başlayan ve hayatlarının en verimli dönemini yaşayan insanlar. Bu durumun toplum ve ekonomi üzerindeki etkisi büyük,” diyor.
Genç yaşta kanser vakalarındaki bu artış, toplumun yaşam tarzındaki değişimlerin sağlık üzerindeki etkilerini yeniden değerlendirmesi gerektiğini gösteriyor. Obezite, uyku bozuklukları ve diğer çevresel faktörler, kanser vakalarının artmasındaki temel nedenler olarak öne çıkıyor.