Havaların soğumasıyla birlikte soba kullanımı arttı. Soba zehirlenmelerine karşı alınacak önlemler ve tedbirler bakanlık tarafından açıklandı
Soba zehirlenmeleri; karbonmonoksit gazının neden olduğu bir zehirlenme çeşitidir.
KISASÜREDE TIBBİ MÜDAHELE YAPILMAZSA ÖLÜMLE SONLANABİLİR
KARBON MONOKSİT (CO) nedir?
- Kokusuz
- Yanıcı
- Zehirli
- Renksiz
- Tatsız bir gazdır. Bu özelliklerinden ötürü sessiz katil adını almıştır.
Karbonmonoksit Kaynakları nelerdir?
- Her gün evimizde ve ofisimizde kullandığımız araç gereçler, arabamız ve diğer motorlu araçlar potansiyel kaynaklardır. Genellikle bu ölümler, doğal gaz ve karbon içeren kömür, odun, gazyağı, propan gazı gibi yakıtların tam yanmaması, Soba, şofben ve diğer araç gereçlerinin hatalı kullanılması, ve havalandırmanın yeterli olmamasından kaynaklanmaktadır.
Karbon Monoksitten zehirlenme nasıl olur?
Kapalı ortamda; Kömür / Gaz sobası / Mangal / Ocak / Egzos gazınıniyi yanmaması sonucu açığa çıkar. Solunum yapılırken fark edilmez.
- İyi yanmamış bir kömür yanma sırasında oda içindeki oksijeni yakıcı olarak kullanır
- Eğer odada yeterli havalandırma yoksa yanma sonucu oluşan gazlar oda içine birikir
- Karbon monoksit oda içinde belli yoğunluğa ulaştığında ölüme neden olur
- Uyku esnasında vücut karbon monoksit zehirleme etkisini algılayamaz
- Ölüm olayları genelde gece saatlerinde olur
- Gündüz zehirlenme belirtileri fark edilebilir
Zehirlenme Belirtileri nelerdir?
Kişiden kişiye değişen belirtiler gösterebilmesine rağmen genel bazı belirtiler şunlardır; kısa soluk alma, göğüste sıkışma, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma, rehavet çökmesi, göğüs ağrısı, kaslarda halsizlik ve genel halsizlik, bilinç kaybıdır. Terlem,Kulak çınlaması,Kaslarda gevşeme
Soba ve Kömürle ilgili ne gibi önlemler alınmalıdır?
Soba satın alırken
- TSE belgeli olmalı
- Yanma verimi yüksek olanlar tercih edilmelidir
- Soba kurulmadan önce bacalar temizlenmeli
- Rüzgarın yönünü ayarlamak için bacaya şapka takılmalı
- Bütün bacalar çatıdan en az 1 metre yüksekte olmalı
- Bacalar en yakın binadan en az 6 metre uzakta olmalı
- Sobanın altına yanıcı altlık konmamalı bu amaçla mermer kullanılabilir
- Soba duvardan en az 50 / en çok 150 cm uzağa kurulmalı
- Fazla dirsek ve borudan kaçınmalı .En fazla iki dirsek kullanılmalı
- Zorunlu olmadıkça fazla dirsek kullanılmamalı
- Soba / dirsek / boru eklem yerleri duman sızdırmamalı
- Eklem yerleri birbirine uygun geçirilmeli
- Sobada tutuşturmayı mutlaka üstten yapmalı
- Sobanın alt ve üst deliklerini açık olmalı
- Yanmakta olan sobayaKesinlikle yeni kömür ilave etmeyin
- Kömür sobanız sönmemiş ise Yanan kömür üzerine su dökerek söndürmeyiNİZ
Sobada Yakılmaması Gerekenler
Lastik ,Plastik, Boya, Araba lastiği ,Tıbbi atıklar, Çöpler yakılmamalıdır.Sobada yandığı zaman çevreye çok zararlı ve zehirli kirletici gazlar bırakır.
-AŞIRI NEMLİ KÖMÜR VE ODUN KULLANMADAN ÖNCE KURUTULMALIDIR
-SOBALARINIZI HER GÜN BACALARINIZI YILDA EN AZ BİR DEFA MUTLAKA TEMİZLEYİNİZ
Soba Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Fırtınalı havada sobayı yakmayın
- Yatmadan önce sobayı söndürün
- Soba yanarken uyumayın
- Soba söndükten sonra içini iyice temizleyin
- Sobayı üstten yakın
- Soba borusuna çamaşır kurutmaya yönelik aksesuarlar takmayın
- Sık sık baca tepmesi oluyorsa baca deliği uygun olmayabilir
- Rüzgar yönüne göre yön değiştiren baca kapakları taktırın
- Bacaları ayda bir kez temizleyin.
Sobalı bir odada otururken aşağıdaki belirtiler varsa
- yorgunluk
- halsizlik
- baş dönmesi
- baş ağrısı
- uyku hali
- bulantı / kusma
- görme bulanıklığı huzursuzluk
PENCEREYİ VE KAPIYI AÇIN ODAYA TAZE HAVA GİRMESİNİ SAĞLAYIN
Yukarıdaki uyarılara uyulduğunda
- İyi ısınma sağlanır.
- %20 yakıt tasarrufu yapılabilir.
- Sobadan zehirlenme riski en aza indirilir.
https://www.tccb.gov.tr/