Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), inşaat sektöründeki maliyet artışlarıyla ilgili eylül ayı verilerini açıkladı. Sonuçlar, inşaat maliyet endeksinin bir önceki aya göre yüzde 0.57 oranında arttığını ve yıllık bazda ise yüzde 38.93 seviyelerine yükseldiğini gösteriyor. Bu artış, inşaat sektöründeki maliyetlerin son 41 aydır gösterdiği en düşük yıllık artış hızını işaret ediyor.
Verilerin detaylarına bakıldığında, malzeme ve işçilik endekslerinin farklı oranlarda arttığı görülüyor. Malzeme endeksi, bir önceki aya göre yüzde 0.77 oranında artarken, yıllık bazda ise yüzde 31.56’lık bir artış kaydedildi. Bu oran, inşaat sektöründe kullanılan malzemelerin fiyatlarının daha önceki yıllara oranla ne kadar arttığını ortaya koyuyor. Özellikle çimento, demir, beton gibi temel inşaat malzemelerinin fiyatlarındaki artışlar, sektördeki maliyetleri doğrudan etkileyen unsurlar arasında bulunuyor.
İşçilik endeksi ise bir önceki aya göre daha düşük bir artış göstererek yüzde 0.18 seviyesinde kaldı. Ancak, yıllık bazda işçilik endeksi yüzde 56.68 artış gösterdi. Bu durum, inşaat sektöründeki iş gücü maliyetlerinin son yıllarda ciddi bir yükseliş gösterdiğine işaret ederken, sektördeki işçilik sıkıntılarının ve iş gücü maliyetlerindeki artışın etkileri de gözler önüne seriliyor.
Bina inşaatı maliyet endeksi, eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0.78 artarken, yıllık bazda yüzde 40.59 oranında bir artış gösterdi. Bina inşaatı maliyetlerinin artışı, sektördeki konut ve ticari yapı projelerinin toplam maliyetlerini önemli ölçüde etkiliyor. Özellikle son yıllarda artan malzeme fiyatları ve işçilik maliyetleri, konut projelerinin fiyatlarını doğrudan artıran faktörler arasında yer alıyor.
Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi ise ilginç bir şekilde, bir önceki aya göre yüzde 0.11 azaldı. Ancak yıllık bazda yüzde 33.73’lük bir artış görüldü. Bina dışı yapılar, altyapı projeleri, köprü, yol gibi büyük ölçekli projeleri içeriyor. Bu projelerde maliyetlerin farklı dinamiklerle şekillendiği ve artış hızının inşaat sektöründeki diğer alanlarla kıyaslandığında biraz daha düşük seviyelerde seyrettiği görülüyor.
Bu veriler, inşaat sektöründeki maliyet artışlarının hız kestiğini ve sektörün 2021 yılından bu yana gördüğü en düşük yıllık artış hızına ulaştığını gösteriyor. Bunun başlıca sebeplerinden biri, son dönemde inşaat sektöründe yaşanan maliyet kontrolü ve fiyat istikrarı politikaları olabilir. Ayrıca, son yıllarda uygulanan devlet destekleri, inşaat sektörü için daha uygun maliyetli üretim imkanları sağlayarak sektördeki maliyet baskısını hafifletmiş olabilir.
TÜİK’in açıkladığı inşaat maliyet endeksi verileri, aynı zamanda sektörün geleceği açısından önemli bir gösterge sunuyor. Özellikle 2024 ve sonrası için maliyet artışlarının yavaşlayacağı ve inşaat projelerinin daha kontrollü şekilde ilerleyeceği öngörülebilir. Ancak, inşaat sektöründeki bu durgunluk ve maliyet denetimlerinin ne kadar süreceği ve piyasadaki enflasyonist baskıların sektördeki fiyat hareketlerini nasıl etkileyeceği ise belirsizliğini koruyor.
Eylül ayındaki bu düşük artış oranları, inşaat firmalarının daha verimli bir şekilde maliyetlerini yönetebildiklerini gösterse de, sektörün genel olarak maliyet artışlarından ne kadar etkileneceği, dünya genelindeki ekonomik gelişmelere ve iç piyasa dinamiklerine bağlı olarak şekillenecektir.
