Türkiye, bir deprem ülkesi olarak biliniyor. Jeolog Şükrü Ersoy, Burdur ve Isparta'da, potansiyel olarak 7.2 büyüklüğüne kadar deprem oluşturabilecek önemli fay zonlarının bulunduğunu belirtti. Uzmanlar, Türkiye'nin neredeyse tamamının deprem bölgesi olduğunu vurguluyor. Olası bir deprem tüm yerleşim yerlerini etkileyebilir. Türkiye'de, bir ilin veya bölgenin depremden etkilenmesi için mutlaka fay hattı üzerinden geçmesi gerekmiyor. Bu nedenle, olası depremler için hem tedbirler alınması hem de afet bilincinin oluşması oldukça önemli.
TÜRKİYE YÜZDE 100 DEPREM BÖLGESİDİR
Jeolog Şükrü Ersoy, Türkiye'nin Alp-Himalaya dağ kuşağında yer aldığını, bu kuşağın hala tam olarak oluşmadığını ve bu nedenle Türkiye’deki birçok bölgede depremlerin devam ettiğini söyledi. Ersoy, bu kuşak üzerinde oluşabilecek en büyük depremin şiddetinin 8 olabileceğini ve Türkiye’nin yüzde 100 deprem bölgesi olduğunu belirtti.
Türkiye’nin tarihi büyük depremlerle doludur. Örneğin, 1939’daki Erzincan Depremi’nde 33 bin kişi hayatını kaybetmişti. 1999’da Gölcük Depremi’nde ise 18 bini aşkın insan hayatını kaybetmişti. Bu tür büyük depremler tarihi kayıtlarda yer almakta.
Jeolog Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Türkiye’nin topografyasına baktığımızda faylarla oluşan bir ülke olduğunu ve bu fayların deprem üretmesinin doğal bir durum olduğunu ifade etti. 6 Şubat'ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra, Türkiye'nin diğer büyük deprem potansiyeline sahip faylarına dikkatler çevrildi.
Uzmanlar, depremin tam zamanının tahmin edilemeyeceğini, ancak alınacak önlemlerle kayıpların azaltılabileceğini belirtiyor.
BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİNDEN YALNIZCA MEGAKENT ETKİLENMEZ
Jeolog Şükrü Ersoy, Marmara Bölgesi’ndeki tüm illerin olası bir büyük deprem için hazırlıklı olması gerektiğini ifade etti. Marmara Bölgesi’nde 7 şiddetinin üzerinde bir deprem olduğunda yalnızca İstanbul değil, tüm bölge etkilenir. Örneğin, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Eskişehir ve Yalova da büyük bir depremden etkilenecek iller arasında yer alacak.
BURSA VE ÇEVRESİNDE POTANSİYEL TEHLİKE
Ersoy, Bursa çevresinin önemli bir sismik boşluk barındırdığını ve bu bölgede potansiyel tehlike olduğunu belirtti. Ayrıca, Kuzey Anadolu Fayı’nın doğusunda yer alan sismik boşlukların büyük deprem üretme potansiyeline dikkat çekti.
EGE DENİZİ VE ÇEVRESİNE DİKKAT!
Türkiye’nin fay hattı haritasında, Batı Anadolu’da Ege Denizi ve çevresinin önemli deprem bölgelerinden biri olduğu açıkça görülmektedir. Şükrü Ersoy, Batı Anadolu’daki çok sayıda fayın varlığını vurgularken, bu fayların deniz içerisinde de yer alabileceğini ve tsunamiler oluşturabileceğini belirtti. İzmir, Manisa, Muğla, Aydın, Burdur ve Isparta gibi iller de bu risk altında. Ersoy, bu bölgelerde potansiyel olarak 7 büyüklüğünde depremler yaşanabileceğini, en fazla 7.2 büyüklüğünde olabileceğini söyledi.
ÇUKUROVA’NIN ZEMİNİ KÖTÜ
Hatay’ın batısındaki İskenderun Körfezi ile Adana çevresi, özellikle 6 Şubat depremlerinin bu bölgede stres biriktirdiği düşünülen alanlardır. Uzmanlar, bu bölgenin de büyük deprem potansiyeline sahip olduğuna dikkat çekiyor. Ersoy, Çukurova'nın zemininin kötü olduğunu, bu nedenle bu bölgedeki fayların Kahramanmaraş’a kadar etkin olabileceğini vurguladı.
İstanbul’da 1.5 Milyon Yapı Risk Altında
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye’de 36 milyon bağımsız birim ve 31 milyon konut bulunuyor. Bunlardan yaklaşık 6 milyon bağımsız birim risk altında, ve 2 milyonunun acil dönüşüme girmesi gerekiyor. İstanbul’daki 7.5 milyon konut ve iş yerinden 1.5 milyonu risk altında. Çürük binalarda zaman zaman meydana gelen göçükler ve çökmeler, durumun ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor.
Jeolog Cenk Yaltırak, Marmara Bölgesi'nin şu an için en önemli müdahale gerektiren bölge olduğunu söyledi. Şükrü Ersoy, bazı binaların yıkılmasından ziyade güçlendirilmesinin de bir çözüm olabileceğini belirtti.
Türkiye’de 1939’daki Erzincan Depremi’nden sonra, ‘bina deprem yönetmeliği’ ilk kez hazırlandı ve bu yönetmelik 11 kez güncellenmişti. Son güncelleme ise 2018 yılında yapıldı. 2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından 100 binin üzerinde küçük ölçekli deprem meydana geldi.
Uzmanlar, Türkiye’de 500 adet bilinen fay olduğunu ve bu fayların her birinin 5 büyüklüğünü geçen depremler oluşturabileceğini belirtiyor. Türkiye’de deprem açısından tehlikesiz bir yer bulunmadığı konusunda ise hemfikirler.
