Bilimsel literatürde "thundersnow" olarak bilinen bu fenomen, genellikle yaz aylarında görülen şimşek ve gök gürültüsü olaylarının, soğuk kış şartlarında da meydana gelebileceğini gösterir. Ancak bu doğa olayı her zaman yaşanmadığı için çoğu insanın ilgisini çekmekte ve merak uyandırmaktadır.
Şimşek ve Kar: Birlikte Nasıl Görülür?
Kar yağarken şimşek çakmasının arkasında yatan bilimsel mekanizma, gök gürültülü yağışlarla aynı temel özelliklere dayanır. Bu olayın oluşmasında şu unsurlar rol oynar:
Atmosferik Koşulların Rolü
Şimşek oluşumu için atmosferde dikey hava hareketlerinin güçlü olması gerekir. Kar yağışı sırasında bu durum genellikle sıcaklık farklarının çok belirgin olmasıyla gerçekleşir. Yüzeyde soğuk hava hakimken, daha yüksek katmanlarda nispeten daha sıcak hava bulunabilir. Bu, atmosferde güçlü konveksiyon hareketlerine (yükselip alçalan hava akımları) yol açar. Bu hareketler elektrik yüklerinin ayrışmasına neden olur ve bulutlar arasında ya da bulutlarla yeryüzü arasında elektriksel boşalma oluşturarak şimşek meydana getirir.
Kar Kristalleri ve Buzun Etkisi
Kar yağışı sırasında bulutlar, donmuş su damlacıkları, kar kristalleri ve buz parçacıklarıyla doludur. Bu parçacıkların birbirine çarpmasıyla elektrik yükleri oluşur. Yeterli bir yük birikimi meydana geldiğinde elektriksel boşalma gerçekleşir ve bu da şimşek çakmasına yol açar.
Kar Yağarken Şimşek Çakması Normal mi?
Kar yağarken şimşek çakması, çok sık rastlanan bir durum olmasa da olağanüstü bir doğa olgusu değildir. Özellikle kutup bölgelerinde, ABD ve Kanada’daki Büyük Göller bölgesinde ve Türkiye’de Karadeniz kıyıları gibi nemli denizlerin etkisindeki alanlarda daha sık görülür. Bu bölgelerdeki alçak basınç sistemleri, yoğun kar yağışı ve güçlü konveksiyon hareketlerini tetikler.
Türkiye’de Kar Yağarken Şimşek
Türkiye’de kar yağarken şimşek çakması, özellikle Karadeniz kıyılarında ve İç Anadolu bölgesinin yüksek kesimlerinde kaydedilmiştir. Karadeniz’in nemli havası, soğuk sistemlerle karşılaştığında elektriksel aktiviteleri artırabilir. Benzer şekilde, İç Anadolu’nun yüksek rakımlı bölgelerinde bu tür olaylar yaşanabilir.
Görsel ve Akustik Farklılıklar
Kar yağarken şimşek çakması durumunda, gök gürültüsü ve şimşek çıkışları farklı algılanabilir. Kar taneleri, ses dalgalarını emdiği için gök gürültüsü daha boğuk ve düşük tonda duyulur. Aynı zamanda kar yağışının getirdiği sisli atmosfer, şimşek parlaklığını azaltabilir.
Gök Gürültülü Kar Yağışı Ne Zaman Tehlikeli Olabilir?
Kar yağarken şimşek çakması, şaşırtıcı ve etkileyici bir görüntü oluştursa da, elektriksel boşalmanın tehlikeli olabileceği unutulmamalıdır. Yıldırım düşmesi riski, yerdeki insanlar, ağaçlar ya da yapılar için tehdit oluşturabilir. Bu nedenle, thundersnow sırasında açık alanlardan uzak durulması önerilir.
Bu Olağanüstü Olayın Nadirliği
Kar yağarken şimşek çakması her kışta yaşanmaz. İstatistiklere göre, bu olay, gök gürültülü yağmurlara göre çok daha nadir görülür. Bazı meteorologlar, thundersnow olayını deneyimlemeyi bir “meteorolojik piyango” kazanmak kadar özel olarak nitelendirir.
