Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu (VDK), son dönemde bazı sektörlerde görülen fiyat artışlarının gerekçesiz bir şekilde gerçekleşmesinin ardından kartelleşme eğiliminde olan işletmelere yönelik kapsamlı inceleme başlattı. Maliyetlerde herhangi bir artış olmamasına rağmen fiyatlarını sürekli olarak artıran ve kazançlarını doğru şekilde beyan etmeyen firmalar hedef alındı. Bakanlıktan edinilen bilgilere göre, bu incelemeler, vergiye tabi kazançlarını düşük gösteren ve fiyat artışlarını sektörel ortalamaların çok üzerinde gerçekleştiren işletmelere odaklanacak.
VDK, parasal işlemler üzerinden yapılan kayıt dışı işlemlerin tespiti amacıyla yoğun bir denetim süreci başlatmış durumda. Bu denetimler, özellikle sektörel eğilimlerin dışında hareket eden ve yüksek karlılık oranlarına sahip olan firmalar üzerinde yoğunlaşıyor. Bu firmalar, mali karlarına yansıtmadıkları yüksek kar marjlarıyla dikkat çekiyor ve bu da riskli olarak değerlendiriliyor. Analizler, her sektörün yaratmış olduğu parasal büyüklükleri bankalar ve ödeme kuruluşları üzerinden yapılan tahlillerle belirliyor. Ayrıca, firma verilerinin incelenmesinde katma değer vergisi matrahları, alış-satış ile e-fatura bilgileri gibi önemli göstergeler de dikkate alınıyor.
Bir başka önemli analiz konusu ise yurt dışı fiyatları ile Türkiye içindeki fiyatların arasındaki fark. Bakanlık, yurt dışı fiyatları ile iç piyasa fiyatlarının oldukça farklı olduğu, özellikle alış bedeli, gümrük, depolama, nakliye ve vergi maliyetleri ile açıklanamayan ürünler üzerinde de duruyor. Bu ürünleri satan firmaların, sektördeki ticaretin büyük bir kısmına sahip olma eğiliminde olup olmadıkları ya da kartelleşme eğiliminde olup olmadıkları da detaylı şekilde değerlendirilecek.
İnceleme sonuçları, yalnızca Hazine ve Maliye Bakanlığı’yla sınırlı kalmayacak. Bu veriler, Ticaret Bakanlığı ve Rekabet Kurumu gibi ilgili kamu kuruluşlarına da iletilerek, sektörel rekabetin korunması amacıyla gereken önlemler alınacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, vergi ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işletmelerin sektörde rekabet eşitsizliğine yol açtığını belirtti. Şimşek, "Vergisini ödemeyen firmalar, dürüst çalışan diğer mükelleflerle haksız rekabet oluşturuyor ve toplanamayan vergiler diğer mükelleflerden dolaylı olarak alınmak zorunda kalıyor" ifadelerini kullandı. Bakan Şimşek, fiyat artışlarını gerekçesiz bir şekilde yüksek tutan ve vergi beyannamelerinde tutarsızlık bulunan firmaların özellikle denetleneceğini ve gerekirse bu firmalara yönelik vergi incelemesi başlatılacağını vurguladı.
Sektörel eğilimlerin dışında hareket eden, yani yüksek fiyat artışları yapan ancak bununla orantılı olarak vergi beyannamelerini düşük tutan işletmelerin, denetim sürecinde öncelikli olarak ele alınacağı bildirildi. Şimşek, "Fiyatlarını sürekli artıran ve maliyetlerinde herhangi bir artış yaşanmayan işletmeler için gerekli adımları atacağız. Piyasadaki hakim gücünü kötüye kullanan firmaların, bu durumdan faydalanmalarına izin vermeyeceğiz" şeklinde konuştu. Bu denetimlerin, sektörel düzeyde şeffaflık sağlamak ve vergi kaybını önlemek için büyük önem taşıdığı ifade ediliyor.
Sonuç olarak, maliye bakanlığının bu hamlesi, kartelleşme eğiliminde olan firmalarla mücadele etmek ve vergi sistemindeki eşitsizlikleri ortadan kaldırmak adına atılmış önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın belirlediği hedef, hem kamu kaynaklarının etkin şekilde kullanılmasını sağlamak hem de piyasa düzeninin korunmasına katkı sağlamaktır.
