Isparta'nın Deprem Tarihi: Geçmişten Günümüze Sarsıntıların İzleri
Türkiye'nin deprem kuşağında yer alan Isparta, tarih boyunca birçok yıkıcı depreme sahne olmuştur. %93'ü birinci derece deprem bölgesinde bulunan il, geçmişte yaşanan sarsıntılarla önemli can ve mal kayıpları yaşamıştır. Bu makalede, Isparta'da meydana gelen en büyük depremler ve etkileri ele alınmaktadır.
Tarihi Depremler ve Etkileri
3 Ekim 1914 Depremi – 7.1 Büyüklüğünde
Isparta'nın tarihindeki en yıkıcı deprem, 3 Ekim 1914'te 7.1 büyüklüğünde meydana gelmiştir. Bu deprem, Isparta'nın yanı sıra Burdur, Dinar, Gönen ve Atabey ilçelerinde de büyük yıkıma neden olmuş; 2000'den fazla kişi hayatını kaybetmiş ve yaklaşık 10.000 aile evsiz kalmıştır.
3-5 Mayıs 1875 Depremi – 6.9 Büyüklüğünde
Bu tarihlerde yaşanan 6.9 büyüklüğündeki deprem, şiddetli hissedilmiş ancak ciddi bir hasara yol açmamıştır. Depremin ardından sabaha kadar artçı sarsıntılar devam etmiştir.
Bu deprem, Isparta kent merkezi ve bazı köylerinde çok sayıda binanın harap olmasına neden olmuştur. Deprem sonrasında, Isparta mutasarrıfının başkanlığında bir Afet Komisyonu kurulmuş ve depremzedelerin yaraları sarılmaya çalışılmıştır.
20. Yüzyılın Önemli Depremleri
1925 Depremi – 5.9 Büyüklüğünde
1925 yılında meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki deprem, Isparta ve çevresinde hissedilmiş; ancak ciddi bir hasara yol açmamıştır.
1933 Depremi – 6.0 Büyüklüğünde
1933 yılında yaşanan 6.0 büyüklüğündeki deprem, bölgede hissedilmiş; ancak detaylı hasar bilgileri sınırlıdır.
1964 Depremi – 5.7 Büyüklüğünde
1964 yılında meydana gelen 5.7 büyüklüğündeki deprem, Isparta ve çevresinde hissedilmiş; ancak ciddi bir hasara yol açmamıştır.
1971 Depremi – 5.9 Büyüklüğünde
1971 yılında yaşanan 5.9 büyüklüğündeki deprem, bölgede hissedilmiş; ancak detaylı hasar bilgileri sınırlıdır .
1 Ekim 1995 Dinar Depremi – 6.1 Büyüklüğünde
Afyon'un Dinar ilçesinde meydana gelen 6.1 büyüklüğündeki deprem, Isparta'da da hissedilmiş; ancak büyük hasar ve can kaybı yaşanmamıştır.
3 Şubat 2002 Sultandağı Depremi – 6.4 Büyüklüğünde
Afyon'un Sultandağı ilçesinde meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki deprem, Isparta'nın Yalvaç ilçesinde ciddi hasara yol açmıştır. Depremde 17 yapı tamamen yıkılmış, 10 yapı orta derecede hasar görmüş ve 234 yapı az hasarla kurtulmuştur .
Sismik Risk ve Alınması Gereken Önlemler
Isparta, Fethiye-Burdur Fay Zonu, Davraz Fay Zonu ve Aksu Bindirmesi gibi aktif fay hatları üzerinde yer almaktadır. Bu faylar, geçmişte büyük depremlere neden olmuş ve gelecekte de benzer riskler taşımaktadır .
Bölgedeki sismik riskin azaltılması için yapı stokunun depreme dayanıklı hale getirilmesi, afet bilincinin artırılması ve düzenli olarak deprem tatbikatlarının yapılması büyük önem taşımaktadır.
Isparta'nın deprem geçmişi, bölgenin sismik açıdan ne denli aktif olduğunu göstermektedir. Geçmişte yaşanan depremlerden alınacak derslerle, gelecekteki olası afetlere karşı daha hazırlıklı olunabilir.
Kaynaklar:
https://www.ispartamanset.com/ispartanin-en-yuksek-sismik-tehlikeli-bolgesi-yalvac-13082-haberi
https://dergipark.org.tr/tr/pub/sefad/issue/42599/515374
https://www.ozyalvac.com/ispartanin-deprem-gecmisi-hazirlik-yapilmali-diyor.html
https://isparta.ktb.gov.tr/TR-71017/jeolojik-yapi.html
