İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI, Aralık ayında 49,1'e yükselerek imalat sektöründeki yavaşlamanın son 8 ayın en düşük oranında ve oldukça ılımlı düzeyde gerçekleştiğini ortaya koydu. PMI’nin 50 eşik değeri üzerinde olması, sektördeki iyileşmeye işaret ederken, bu seviyede yapılan artış, sektördeki faaliyet koşullarındaki iyileşmenin belirginleştiğini gösteriyor. Kasım ayında 48,3 olarak ölçülen PMI, Aralık'ta 49,1'e yükselerek imalat sektöründeki yavaşlamanın en düşük seviyesine geriledi. Bu, sektördeki faaliyetlerin durma noktasına geldiğini, ancak düşüşün nispeten hafiflediğini gösteriyor. Özellikle, geçen ay dokuz sektörden dokuzu üretimini yavaşlatırken, Aralık ayında bu sayının yediye inmesi nispi bir iyileşme olarak değerlendirildi.
Sektördeki faaliyetlerin devam etmesine rağmen, bazı sektörlerde belirgin bir iyileşme görüldü. Özellikle kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri ile gıda sektörlerinde büyüme kaydedildi. Gıda sektörünün üretimi, son üç aydır artış gösteriyor. Ancak en sert düşüş, giyim ve deri ürünlerinde yaşandı. Bu, tekstil ve deri sektörlerindeki zorlukların devam ettiğine işaret ederken, üretim faaliyetleri de azalmaya devam etti.
Yeni siparişlerdeki yavaşlama, sektördeki diğer olumsuz gelişmeleri de etkiliyor. Yeni siparişlerdeki daralma, Nisan ayından bu yana en düşük seviyeye gerileyerek, ekonomik aktivitenin nispeten iyileştiğini gösteriyor. Ancak, talepteki baskılar hala devam etmekte ve bazı sektörlerde yeni siparişler yine azalma gösterdi. Özellikle ana metal sanayinde daralma kaydedildi, buna karşılık kimyasal ve gıda sektörleri bu durumdan daha az etkilendi. İhracat siparişleri de önceki aylara kıyasla daralmaya devam etti, ancak bu daralma da daha hafif seviyelere inmiş durumda. Sektörel bazda, gıda ve kimyasal ürünlerin ihracat siparişleri artış gösterdi, ancak diğer sektörlerdeki düşüşler ön planda.
İstihdamda azalma gözlemlenmesi, yeni siparişlerdeki yavaşlamanın doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıkmış durumda. Ancak, istihdamdaki gerileme, Kasım ayında görülen artışı takip etti. Bu gerilemeler oldukça ılımlı seviyelerde olsa da, çalışan sayısındaki düşüş özellikle giyim ve deri ürünleri sektörlerinde daha belirgin oldu. Üretimde de benzer bir durum gözlemleniyor. Üretim artışları yalnızca kimyasal, plastik ve kauçuk sektörlerinde kaydedilirken, diğer sektörlerde düşüş yaşandı. Elektrikli ve elektronik ürünler sektörü, önceki aya göre değişim göstermedi.
Girdi maliyetleri, Aralık ayında belirgin bir artış gösterdi ve bu artışın sebepleri arasında ham madde fiyatlarındaki yükseliş ve Türk lirasının dolar karşısındaki değer kaybı bulunuyor. Girdi maliyetlerindeki enflasyon, son üç ayın en yüksek seviyesine ulaşmasına rağmen, 2024 yılı ortalamasının çok altında kaldı. Nihai ürün fiyatlarındaki artış ise ılımlı düzeyde gerçekleşti ve beş yıldan uzun bir dönemin en düşük hızına geriledi. Bazı firmalar, ham madde maliyetlerindeki artış nedeniyle nihai ürün fiyatlarını yükseltirken, diğerleri ise satışlarını artırabilmek amacıyla fiyat indirimleri yaptı. Bu dengenin önümüzdeki dönemde daha belirgin hale gelmesi bekleniyor.
S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, Aralık PMI verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin 2024 yılı sonuna ilişkin PMI veri setinin, 2025 yılında sektör için umut verici bir tablo çizdiğini belirtti. Harker, “Faaliyet koşullarındaki yavaşlama devam etmekle birlikte oldukça hafif düzeyde gerçekleşti ve birçok alt endekste iyileşme işaretleri görüldü. Bu seyir 2025’in başında da devam ederse, sektörün yeniden büyümeye geçmesi mümkün olabilir” dedi.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI verileri, Türkiye imalat sektörünün 2024’ün son aylarında nispeten daha iyi bir performans sergilediğini gösteriyor. Girdi maliyetlerinin ve nihai ürün fiyatlarındaki artışın sınırlı seviyede kalması, 2025 yılı için daha güçlü bir büyüme potansiyeline işaret ediyor.
