Toz Taşınımı Nasıl Oluşur?
- Rüzgarın Etkisi: Güçlü rüzgarlar, toprağın üst katmanındaki ince tozları havaya kaldırarak atmosferde taşır.
- Kuraklık ve Çıplak Zeminler: Bitki örtüsünün az olduğu veya toprağın kurak olduğu bölgelerde tozun havaya karışması daha kolaydır.
- Çölleşme: Çöllerden kalkan tozlar, atmosferin üst tabakalarına yükselerek uzun mesafeleri aşar.
Toz Taşınımının Nedenleri:
- Kuraklık ve çölleşme toz taşınımının ana nedenlerindendir.
- Başlıca toz kaynak alanları Afrika (Sahra Çölü), Asya (Gobi ve Taklamakan), Arabistan Yarımadası, Güney Amerika ve Avustralya'daki çöllerdir.
- Türkiye, Orta Doğu ve Afrika kaynaklı çöl tozlarından etkilenmektedir.
Toz Taşınımının Etkileri:
- Görüş mesafesini azaltır.
- Hava kalitesini düşürür.
- Solunum yolu ve kalp rahatsızlığı olanlar, yaşlılar ve çocuklar için tehlike oluşturur.
- Atmosfere salınan toz miktarı yaklaşık olarak 2 milyar ton civarındadır.
Uzman Uyarıları:
- Prof. Dr. Orhan Şen, önümüzdeki günlerde pencerelerin açılmaması ve dışarı çıkarken maske takılması gerektiğini vurguladı.
- Hava sıcaklıklarının artmasıyla solunum yolu rahatsızlıklarında ciddi risk oluşabileceği belirtildi.
Türkiye'deki Durum:
- Türkiye'de toz taşınımı en çok ilkbahar, sonbahar ve yaz aylarında görülür.
- Suriye ve Irak sınırına yakın iller, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi, toz taşınımından en çok etkilenen bölgelerdir.