Avrupa'da Rus gazının kesilmesinin ardından gözler Türkiye'ye çevrildi. Türkiye, ithal edeceği doğalgaz ve LNG’yi gazlaştırarak "Türk Harmanı" yöntemiyle Avrupa’ya ihraç etme potansiyeline sahip. Bu gelişmeler, Türkiye'nin enerji sektöründeki etkisini artırırken, Avrupa'nın enerji güvenliğine de katkı sağlayacak.
Bulgaristan Kapasitesi Artacak
Karadeniz’de gerçekleştirdiği 710 milyar metreküplük doğalgaz keşfi ile üretici bir ülke haline gelen Türkiye, Batı Hattı’nda kapasite artırımı için aylar önce çalışmalara başladı. Nisan 2023'te Bulgaristan ile 13 yıllık bir doğalgaz anlaşması imzalayan Türkiye, Batı Hattı üzerindeki Türkiye-Bulgaristan enterkonneksiyon kapasitesinin artırılması hedefini belirledi. Mevcut kapasitenin 3.5 milyar metreküpten önce 7 milyara, ardından 10 milyar metreküpe çıkarılması planlanıyor. Bu artışla birlikte, Slovakya, Macaristan ve Moldova gibi ülkelere de doğalgaz aktarılabilecek.
Avrupa'da Elektrik Kesintisi Olur Mu?
Avrupa'daki bazı ülkeler, Rus gazına olan bağımlılıkları nedeniyle zor bir dönem geçiriyor. Özellikle Moldova, Rusya'dan ve Ukrayna üzerinden aldığı gazla elektriğini üretiyor. Ancak Rusya'nın gaz arzını kısıtlaması, Moldova'da enerji krizi yaratmış durumda. Aralık ortasında enerji sektöründe 60 gün süreyle olağanüstü hal ilan eden Moldova, halka enerji tasarrufu yapmaları çağrısında bulundu.
Avusturya ise gazının büyük kısmını Rusya'dan alıyor ve geçiş için hazırlıklarını sürdürüyor. E-Control, arzda bir geçiş için hazır olduklarını ve aksamalarla karşılaşmayacaklarını belirtiyor. Slovakya ise gaz fiyatlarının yükselmesini bekliyor ve alternatif rotalar üzerinden gaz temin edileceğini ifade ediyor.
Rusya mı Kaybedecek, Avrupa mı?
Ukrayna ile Rusya arasındaki gaz anlaşmalarının sona ermesi, Avrupa’daki enerji arzını etkiliyor. AB, Ukrayna üzerinden aldığı Rus gazının oranını azaltmaya başlamıştı ve 2024’ün ilk 8 ayında bu oran yüzde 5’e düşmüş durumda. Rusya, Avrupa'ya gaz satışından yıllık 5 milyar dolardan fazla gelir elde ediyordu ve bu kayıplar Gazprom için önemli bir zarar anlamına geliyor. Ukrayna da, transit ücretlerinde yaklaşık 800 milyon dolarlık kayıpla karşı karşıya kalacak.
Türkiye'nin Avantajı: 25 Milyar Metreküplük Fazla
Türkiye, sahip olduğu 5 LNG terminali ve 7 doğalgaz boru hattı ile doğalgaz tedarikinde önemli bir aktör. Mevcut hatlarla 75 milyar metreküp doğalgaz Türkiye’ye getirilirken, 50 milyar metreküplük iç ihtiyaç düşüldüğünde, Türkiye’nin 25 milyar metreküplük fazla gazı Avrupa'ya ihraç etme potansiyeli bulunuyor. Bu tedarik için Yunanistan ve Bulgaristan'da kapasite artırımı yapılması gerekiyor. Türkiye, Mavi Akım, Türk Akım, TANAP ve Doğu Anadolu Hattı üzerinden Rusya, Azerbaycan ve İran'dan gaz alarak, Batı Hattı ve TAP üzerinden Avrupa'ya ihraç edebiliyor. Bu durum, Türkiye'yi Avrupa'nın enerji haritasında daha önemli bir aktör haline getiriyor.
