Mart ayı, tüm dünyada Kolorektal Kanser Farkındalık Ayı olarak anılıyor. Biz hekimler için bu ay, toplumda farkındalık yaratmak ve erken teşhisin önemini vurgulamak adına büyük bir fırsat. Çünkü kolorektal kanser, erken evrede tespit edildiğinde önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Kolorektal Kanser Nedir?
Kolorektal kanser, kalın bağırsak (kolon) ve rektumda gelişen kanser türlerini kapsar. Dünya genelinde en sık görülen kanserlerden biridir ve hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilir. Ancak iyi haber şu ki, bu kanser türü erken teşhisle büyük ölçüde önlenebilir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Bazı kişilerde kolorektal kanser riski daha yüksek olabilir. Başlıca risk faktörleri şunlardır:
- 50 yaş ve üzeri olmak
- Ailede kolorektal kanser öyküsü bulunması
- Sağlıksız beslenme (yüksek yağlı, düşük lifli diyet)
- Obezite ve fiziksel hareketsizlik
- Sigara ve aşırı alkol tüketimi
- Uzun süreli inflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn, ülseratif kolit vb.)
Belirtiler Nelerdir?
Kolorektal kanser bazen hiçbir belirti vermeden ilerleyebilir. Ancak şu belirtilere dikkat etmek gerekir:
- Dışkıda kan görülmesi
- Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (kabızlık veya ishalin uzun süre devam etmesi)
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Karın ağrısı ve şişkinlik hissi
- Dışkılama sonrası tam boşalmama hissi
Bu belirtilerden biri veya birkaçı sizde mevcutsa, vakit kaybetmeden bir doktora danışmanız önemlidir.
Erken Teşhis İçin Tarama Şart!
Kolorektal kanserin erken teşhisi için tarama testleri çok önemlidir. 50 yaşından itibaren herkesin düzenli olarak kolonoskopi yaptırması önerilir. Ancak ailesinde kolorektal kanser öyküsü olanlar veya diğer risk faktörlerine sahip kişiler daha erken yaşlarda taramaya başlamalıdır.
Kolonoskopi sadece bir test değil, aynı zamanda bir koruyucu önlemdir. Çünkü tarama sırasında tespit edilen polipler kanserleşmeden önce alınabilir.
Sağlıklı Bir Bağırsak İçin Öneriler
Kolorektal kanser riskini azaltmak için şu yaşam tarzı değişikliklerine dikkat edebilirsiniz:
- Lif açısından zengin beslenin (Sebze, meyve, tam tahıllar)
- Düzenli egzersiz yapın
- Sigara ve aşırı alkol tüketiminden kaçının
- İdeal kilonuzu koruyun
- Yeterli su tüketin
Kolorektal kanser, farkındalık ve düzenli taramalar sayesinde önlenebilir ve erken teşhisle tamamen tedavi edilebilir bir hastalıktır. Unutmayalım ki sağlıklı bağırsaklar, sağlıklı bir yaşamın temelidir.
Bu Mart ayında kendiniz ve sevdikleriniz için bir adım atın. Taramanızı yaptırın, sağlığınızı koruyun!
Gastroenteroloji Cerrahi Hekimi
Doç. Dr. Serdar Öter
