Aort yırtılması, son zamanlarda ülkemizde de gündemde olan ciddi ve hayati risk taşıyan bir hastalıktır. Öncelikle aortun ne olduğundan bahsetmek isterim. Aort, kalpten çıkan en büyük atardamardır ve kalpteki temiz kanın tüm vücuda dağıtılmasını sağlar.
Aort yırtılması, damar duvarının iç ve orta tabakası arasında oluşan bir yırtık sonucu kanın damarın dışına değil, bu tabakalar arasına sızmasıyla meydana gelir. Bu durum, dolaşımın bozulmasına ve ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Hem teşhisi hem de tedavisi zor olan, ölümcül olabilen bir tablodur.
Peki, aort yırtılmasından korunmak için neler yapmalıyız?
İlk olarak, herkesin düzenli olarak yıllık kalp muayenelerini yaptırması büyük önem taşır. Kalp kontrolleri sırasında eğer aortta genişleme tespit edilirse — özellikle 4,5 cm üzerindeyse — mutlaka kardiyoloji uzmanının önerdiği aralıklarla daha sık kontrole gidilmelidir.
Bir diğer önemli nokta ise risk faktörlerini kontrol altına almaktır. Bunların başında ise kontrolsüz hipertansiyon gelmektedir. Ne yazık ki ülkemizde tansiyon ölçüm sıklığı düşüktür ve bu da hipertansiyonun geç fark edilmesine neden olmaktadır. Bazı hastalar, şikayetleri olmadığı için tedaviye uyum göstermemekte, “ilaç almasam da olur” düşüncesiyle ciddi risk altına girmektedir. Oysa hipertansiyon, ‘sessiz katil’ olarak tanımlanır ve belirti vermese bile kalp, böbrek, beyin ve büyük atardamarlarımız — özellikle de aort — üzerinde ciddi tahribatlara yol açabilir. Bu nedenle düzenli kan basıncı ölçümü ve tedaviye uyum çok önemlidir.
Aort yırtılması için diğer risk faktörleri arasında ileri yaş da bulunmaktadır. Özellikle 40 yaş üzerindeki bireylerin daha dikkatli olması gerekir. Erkeklerde, kadınlara oranla 2-3 kat daha sık görülür. Bu nedenle erkeklerin bu konuda daha bilinçli olmaları önemlidir. Sigara kullanımı da önemli bir risk faktörüdür; bu nedenle sigaranın bırakılması önerilir.
Sonuç olarak, aort yırtılmasından korunmak için:
- Düzenli kalp kontrollerimizi yaptırmalıyız,
- Kan basıncımızı sık sık kontrol etmeli ve tedavimizi ihmal etmemeliyiz,
- Aort genişlemesi olanlar, bağ dokusu hastalığı bulunanlar, erkek hastalar ve sigara içen bireyler risk altında olduklarından daha sık takip edilmelidir.
Kardiyoloji Hekimi Doç. Dr. Habil Yücel
