2024 yılında otomotiv sektöründeki satışlar tarihi rekorlar kırarken, sektördeki markalar ciddi kâr kayıpları yaşadı. Borsa İstanbul’da işlem gören otomotiv şirketlerinin toplam net kârı, 2024’ün ilk dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 55.8 oranında düşerek 39 milyar TL’ye geriledi. Söz konusu dönemde sekiz otomotiv şirketinden altısı kâr açıklarken, ikisi zarar bildirdi.
Ford Otosan, 25.6 milyar TL ile en çok kâr eden otomotiv şirketi olurken, net kârı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38 azaldı. Diğer büyük üreticiler de benzer şekilde zor bir yıl geçirdi. Doğuş Otomotiv’in net kârı yüzde 73 azalarak 6 milyar TL seviyelerine gerilerken, Türk Traktör’ün net kârı yüzde 37, TOFAŞ’ın net kârı ise yüzde 62.7 oranında düştü. Anadolu Isuzu ve Tümosan da benzer oranda kâr kaybı yaşadı. Karsan ve Otokar ise üçüncü çeyrek finansal sonuçlarında zarar açıkladı.
Otomotiv sektöründeki kâr kayıplarının başlıca nedenleri arasında yüksek enflasyon, artan üretim maliyetleri ve yerli üretici lehine güncellenmeyen ÖTV matrah limitleri yer aldı. Bu durum, iç pazarda artan ithal araç payı ve büyük projelerin geç başlamasıyla birleşerek yerli üreticileri olumsuz etkiledi. TOFAŞ, yılbaşından bu yana bin 432 çalışanını işten çıkararak, çalışan sayısını 6 bin 25’ten 4 bin 593’e düşürdü.
2025 yılı için ise sektördeki sinyaller pek olumlu değil. Avrupa pazarlarındaki talep düşüşü, elektrikli araçlardaki azalan teşvikler ve artan rekabet, yerli üreticilerin Avrupa’ya ihracat yapmalarını zorlaştırabilir. Bu durum, otomotiv sektöründeki şirketlerin iç pazarda da ciddi kâr kayıpları yaşamasına neden olabilir.
Otomotiv sanayindeki kapasite kullanım oranı, bir önceki yıla göre 4 puan gerileyerek yüzde 70’e düştü. 2024 yılının Ocak-Kasım döneminde toplam üretim ise yüzde 8 azalarak 1 milyon 239 bin 944 adet oldu. Otomobil üretimi yüzde 6, hafif ticari araç üretimi yüzde 10 ve ağır ticari araç üretimi ise yüzde 25 oranında geriledi. İhracat tarafında da bir gerileme yaşandı; toplam ihracat yüzde 1 azalarak 915 bin 446 adet, otomobil ihracatı ise 593 bin 562 adet oldu.
